Keileemhoogte aan IJsselmeer was tabaksplantage en V2-raketbasis
RIJS (NL) – De rijke Amsterdamse regentenfamilie De Wildt wilde in de 17-de eeuw op de keileembult Rijs in Gaasterland een tabaksplantage aanleggen, maar het werd een eiken- en beukenbos, onder andere om grondstof voor het looien van leer en brandhout voor bakkerijen te winnen.
Van tabaksplantage, grondstoffenleverancier voor leerlooierijen en bakkerijen en V2-raketbasis van Duitsers tot populair wandel- en fietsbos: het Rijsterbos. Fotografie: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Nog gekker: naast het oorspronkelijke Vredestempeltje in het Rijsterbos (in het Fries Rysterbosk, 172 hectare) lanceerden de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog, in het najaar van 1944, 70 V2 raketten met Antwerpen en Londen als bestemming. Van het gebouwtje, in 1814 gebouwd als herinnering aan de periode van de Franse overheersing (Napoleon), bleef zo goed als niks over na enkele mislukte lanceringen. De herbouw vond eerst, in 1945, op de oude plek plaats, maar na verval werd vlakbij, op de huidige locatie, een nieuw monument opgericht met gebruikmaking van oud bouwmateriaal. Op het tempeltje staat de tekst: “Vrede groot geschenk van God, Blijft bestendig Neerlands lot; Laat het dankbaar op u zien. Altijd twist en wraakzucht vlien.”
Wie de hoofdlaan door het bos neemt, de Murnserleane (laan naar Mirns), komt uit bij het IJsselmeer, weer zo’n verrassing. Naast de historie is het bos ook qua natuur heel divers: van honderden paddenstoelensoorten in de herfst tot prachtige dassenburchten.
Wandelexcursie van It Fryske Gea
Rysterbosk, zaterdag 5 oktober van 09.30 tot 11.30 uur. Tarieven: Volwassenen € 4.00
Kinderen (t/m 12 jaar) € 2.00. Leden van It Fryske Gea mogen gratis met de natuurgids mee op expeditie. Meld je uiterlijk een dag van te voren aan (tot 15.00 uur). Bel 0511 – 53 96 18 of schrijf je in via dit formulier: herfstwandeling door het eeuwenoude Rysterbosk Vraag bij meer dan 8 personen een groepsexcursie aan. Bij het Paviljoen Mirnserklif wordt even gepauzeerd.
It Fryske Gea is de provinciale vereniging voor natuurbescherming in Fryslân. Zij heeft als doel bescherming, behoud en ontwikkeling van natuur, landschap en cultuurhistorisch erfgoed in Fryslân. De vereniging beheert momenteel meer dan zestig verschillende natuurgebieden – met een totale oppervlakte van 20.000 hectare – verspreid over de hele provincie. In haar werk wordt de vereniging gesteund door circa 37.000 leden. Bezoek voor meer informatie de website www.itfryskegea.nl
Fietsen
Het bos staat bekend als wandelbos, maar je kunt op Gaasterland, het eiland in het Friese merengebied, ook mooie fietstochten maken. Het weer doet er niet toe; er zijn voldoende schuilplekken.
Parkeer je auto nabij B&B en pannenkoekenrestaurant Rijsterbosch of hotel-restaurant Gaasterland aan de Marderleane of bij hotel-restaurant Jans aan de Mientwei in Rijs en fiets dwars door het bos, via Mirns (Mirnserklif met paviljoen en veel stuntende kite- en windsurfers) en Hemelum, langs de oostelijke oever van het meer De Morra, naar hotel-restaurant Galamadammen. Vanuit de serre en vanaf het terras heb je een schitterend uitzicht op de meren De Morra en de Fluezen en de bossen van Gaasterland.
Meer info:
www.waterland.frl
www.hotel-gaasterland.nl
www.hoteljans.nl
www.rijsterbosch.nl
www.galamadammen.nl
Friesland-vakanties met SGR-Garantie van het bureau voor toerisme van Fryslân:
www.frieslandtravel.com
www.frieslandfietsvakanties.com
Friese reisorganisatie biedt 15 unieke zekerheden:
www.frieslandfietsvakanties.com/informatie/de-reisorganistatie/
Vakantieland Friesland:
www.provinciefriesland.frl
Friesland reisgidsen, magazines en routekaarten:
www.frieslandhollandwebshop.nl
Gratis abonnement op Fries Nieuws:
Kosteloos abonnement op wekelijkse nieuwsbrief over toerisme, recreatie en evenementen in Friesland: www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief
Van tabaksplantage, grondstoffenleverancier voor leerlooierijen en bakkerijen en V2-raketbasis van Duitsers tot populair wandel- en fietsbos: het Rijsterbos. Fotografie: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Het Vredestempeltje. Fotografie: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Het nieuwe, mei 2018 geopende districtskantoor ‘De Wildtskuorre’ in het Rysterbosk (Murnserleane 1, Rijs). Het oude ‘boerderijtje’ aan de Murnserleane voldeed al een tijdje niet meer aan de huidige eisen, het was slecht geïsoleerd en te klein geworden. Daarom was het tijd voor vernieuwing van het gebouw. Een voorwaarde voor de bouw was wel dat het charismatische karakter van het oude kantoor, die zo hoort bij het Rysterbosk, bleef bestaan.
Door het gebruik van oude dakpannen, hout uit het eigen Rysterbosk en zonnepanelen heeft het kantoor nu een nieuw gezicht met een historische uitstraling. Niet alleen de medewerkers zijn blij met het nieuwe warme kantoor, ook de vleermuizen worden ieder moment terug verwacht achter de schaaldelen aan de buitenkant van het gebouw. Er zijn aparte kieren gemaakt waardoor het niet meteen opvalt. Adviesbureau Faunax gaf voor de bouw advies en hulp bij de ‘verhuizing’ van de vleermuizen, zodat de werkzaamheden de dieren niet zouden verstoren. De vleermuizen kregen een alternatieve plek in de wand van de werkschuur bij De Wildtskuorre. Bij een temperatuur rond de 15 graden overdag, is er een goede kans dat dezelfde vleermuizen uit hun winterslaap op zoek gaan naar een plekje in de ruimtes van het nieuwe gebouw om opnieuw een kraamkolonie te vormen. Het erf bij De Wildtskuorre werd ook aangepakt met het doel meer biodiversiteit te realiseren. Er kwam een natuurlijke haag met een 10 tal inheemse struiksoorten. Daarnaast kreeg de bosrand ook allerlei inheemse planten en bloemen, die veel nectar produceren en als waardplanten dienen voor diverse insecten. Er komen nestplaatsen voor wilde bijen zoals kale zandige stukjes en houtstapels en stobben. Ook wordt de altijd droogstaande ‘dobbe’ bekleed met leem. Doordat bij de nieuwbouw alle hemelwater afgevoerd wordt naar de dobbe is de verwachting dat hier, in ieder geval een deel van het jaar, water blijft staan. Bron: www.itfryskegea.nl Fotografie: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Het Mirnserklif. Fotografie: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
De Morra en Galamadammen. Fotografie: Albert Hendriks, Fries Nieuws.
